Фасилитация

Боз як усули пурзур, ки метавонед барои созмон додан ва ё ворид кардан ба таркиби лоиҳаҳо истифода кунед – ин фасилитация аст. Технологияҳои фасилитациони – хеле ҳайратовар овоз доранд , барои гуш ғайриодати аст. Фасилитис, фасилитация чист,  агар ба решаи он муроҷиат кунем? Ин —  созмон додани шароит аст. Барои чи? Ин суоли асоси аст.

Фасилитация – ин созмон додани шарои барои муҳовараи кушод ва коркарди диди муштараки мушкилоти хеле ва хеле гуногун аст. Дар асри гузашта ин технологиро коркард каранд, пеш аз ҳамаи  барои ҳалли мушкилоти иҷтимои ва ҳатто баррои муноқишаҳои иқтимои байни ҷомеаҳои локали. Ин технология ҳатто дар муноқишаҳои байни нажоди  истиофода мешавад, ки қисми ин технологияҳо дар равандҳои гуфтушунидии мураккаб истифода мешавад.

Дар дохили ин усул инструментарияи хеле калон аст. Номбар кардани он дар доираи  курси мо, маъни надорад. Барои он ки курсҳои ройгон,  маълумотномаҳо, китобҳо ҳастанд. Вазифаи ман – танҳо ба шумо ишора кардани роҳ  ва нақл кардан оиди имкониятҳое ки дар пеши шумо кушода мешаванд ба ҳисоб меравад. Ҳозир ман ба шумо дар бораи принципҳои асосии фасилитация нақл мекунам.

Фасилитация – ин созмон додаин шароит барои мубоҳисаи гуруҳи ва коркарди ҳалли ягона, диди ягона, нақшаи ягона, картаҳои таваккал, картаҳои стейкхолдерҳо ва чиҳои дигар мебошад. Ҳар кадом натиҷае ки бояд тартиб дода шавад ҳам чун пазл аз диди индивидуалии ҳамаи тарафҳои хоҷагирдор.

Ин метавонанд бошанд шахсони воқеи ва ташкилотҳои гуногун. Ин матавонанд бошанд ҳатто ташкилотҳои сиёси ва ё мақомоти давлати, ки дар онҳо вазифаи ягона ҳаст. Аммо бо кадом сабабе ба онҳо мураккаб аст ки ин ичро шавад, ба онҳо мураккаб аст бо ин ҳадаф раванд, барои он ки байни онҳо пештар коммуникация вайрон шудааст. Аз ин сабаб ҳам дар лоиҳаҳо барои тадқиқоти майдони мушкилоти шумо метавонед технологияҳои  фасилитациониро истифода баред.

Моҳияти мухтасар:  вазифа ин ҷамъ кардани тамоми шахсони манфиатдор ки дараҷаи мутахассиси ва салоҳият доранд дар ҳар як соҳа дар як муҳит. Ва ҳозир ман на танҳо дар бораи муҳити физики сухан мегуям, технологияҳои  фасилитациони  дар реҷаи онлайн ҳам кор мекунанд. Шумо мебинед номгуи сервисҳоро ки имкон медиҳанд ҳамаи иштирокчиёни ташкилоти шумо ва ташкилоти дигарро ҷамъ намояд.

Вай паси мизи гуфтушунидҳои виртуалии мақомоти давлати, ташкилотҳо, партияҳои сиёси ва фаъолон шинонида шаванд. Марҳамат. Мумкин аст одамони хеле гуногун ҷамъ карда шаванд. Муҳим, то ки вазифаи онҳо ягон бошад, то ки ҳар як иштирокчи мутахассис бошад, на мутахассиси саркунанда.

Ва, севвум то ки дар онҳо хоҳиш бошад, ақалан минимали, барои ба муҳовара рафтан, ақалан минимали.

Минбаъд, вазифаи шумо  ҳамчун фасилитатор дар ин лоиҳа  ҳамчун ташкилоте ки шароит барои муҳовараи кушод омода месозад, ин риоя кардани баъзе қоидаҳо аст. То ки ҳар як шахс, шахси дигарро шунавад. То ки дар тамминг ба таври дақиқ кор кунанд, то ки дар толор макон набошад, табиист ба кадом талаботи ғайриқонуни, то ки фишор аз ҷониби авторитетҳо набошад. Яъне, вазифаи шумо – додани имконият  барои баён кардани ақида ба ҳар як шахс. Ин асосҳои базави аст. Ва баробари такя кардан ба онҳо шумо метавонед бо ёрии инструментҳо ташкил кунед ки мумкин аст дар доираи курси мо бароварда гирифтан мумкин аст, аллакай мубоҳисаи гуруҳиро.

Ҳамин тариқ талабот ба модели сервисии полис дар Ҷумҳурии Қирғизистон аз руи ташаббуси Ислоҳоти байналхалқии маҳбас коркард шудааст.

Ҳамин тариқ дар соли 2019 Картаи талаботҳо ба модели нави полиси Ҷумҳурии Қирғизистон коркарда шудааст. Илова бар он дар толор 350 нафар буданд. Дар байни ин одамон депутатҳо, намояндаҳои академияи ВКД, намояндаҳои ВКД  дар шахсияти муовини вазир, ташкилотҳои ғайридавлати, курсантҳо ва фаъолон буданд. Чунин одамони гуногун, ки диди хеле гуногун доранд,  аммо ҳадаф дар мо як аст, ҳадафи мо ягона аст.

Ҳамин тариқ талабот ба модели сервисии тандурустии Қазоқистон дар соли 2021-ум коркард шудаст, дарҳол якчанд  фасилитацияи ташкилтҳои ЛАФА коркард шуд. Ин яке аз ташкилотҳои ғайритиҷории касбист ки мусоидат ба ташкилотҳои ғайридавлати ва ҳаракатҳои граждани мерасонад. Ин фасилитаци ҳам оффлайн бо шумораи маҳдуди одамон дар вобастаги бо талаботи бехатари, ҳам онлайн гузаронида шуд,  ки дар он маҳдудият дар шумораи иштирокчиён набуд.

Дар натиҷаи ин коркарди бардоштани талаботҳо, ҳам мизоҷон, ҳам табибон, боз ҷамъкунии пурзури экспертизаи ҷамъияти ба воситаи онлайн пурсишҳо, матрицаи талаботҳои ҳаракатҳои «Саломати барои ҳама» коркард карда шудааст. Матрица дар навбати худ ба Президенти кишвар, сарвазир, Вазорати тандурустӣ, Парламент ва Сенат равона карда шудааст.

Технологияҳои фасилитациони  хеле хуб на танҳо дар ҳамкории байниидори ва ё байни ташкилоти кор мекунанд. Чунин сессияҳо оиди коркарди диди ягонаи самти ташаккул,   мукаммалгардони бо назардошти таваккалҳо ва даъватҳо, мухолифат, нақшаҳо барои нимсола, солона, ду сола, шумо метавонед  дар дохили ташкилот истифода баред. Дар ин сессияҳо шумо метавонед шарикони калидии худ, донорҳо, пудратчиҳоро даъват намоед, то ки ҳама якҷоя дарк кунанд, ки нуқтаҳои дарднок дар куҷоянд. Чи амали мо худ анҷом мешавад? Ва аллакай минбаъд аз болои ҳалли масъалаҳои мушкилотдор кор бурда шавад. Мутобиқатан, усули фасилитаций майдони васеъро на танҳо барои тадқиқоти майдони мушкилотдор мекушояд, дарки амиқтари талаботи тамоми тарафҳои манфиатдор.

Ин боз инструменти хуби рушди устувор ва рушди алоқаҳои байниминтақави ва байниташкилоти  мебошад. Аммо ин инструменти ягона нест. Ҳозир боз ду воситаро дида мебароем. Танҳо ман дар бораи усули ҷамъкуни ва таҳлили экспертизаи ҷамъияти номбар кардам. Оиди ин инструмент дар блоки оянда ҳамкасби ман Юлия Дмитриева нақл хоҳад кард.